کتاب روانشناسی فریبکاری

روانشناسی اجتماعی از جالب‌ترین حیطه‌های تخصصی علم روانشناسی است که می‌توان آن را نفوذی که مردم بر عقاید یا رفتار دیگران دارند، تعریف کرد. مباحث مهم این رشته عبارتند از : همرنگی با جماعت - تبلیغات و اقناع - قضاوت اجتماعی - توجیه خود - پرخاشگری - پیش داوری و قالب های فکری - دوست داشتن و حساسیت بین‌فردی و ... .

بحث روانشناسی فریبکاری نیز از جمله مباحث مربوط به این حیطه است. پل اکمن(Paul Ekman)، روانشناس و متخصص در زمینه هیجان‌ها و زبان بدن می‌گوید:

« هر داستان سه بعد دارد: آن طور که تو می گویی، آن طور که او می گوید، آن طور که واقعا روی داده است».

با این جمله اساسی و بنیادی، اکمن در کتاب روانشناسی فریب کاری، به تبیین این پدیده می پردازد و مفاهیم علمی بسیار مهم و ظریفی در مورد تشخیص دروغ و دروغ گو از جمله واژه ها، صدا، حرکات بدن و جلوه های صورت در زمینه های مختلف سیاسی ، تبلیغات و حتی ازدواج مطرح می کند.

ترجمه کتاب توسط نگین کشاورزیان صورت گرفته و نشر آینده درخشان آن را چاپ کرده است.

پند دهنده ی بیماران

در کتاب «انسانی بسیار انسانی» فریدریش نیچه، مفهوم پند و نصیحت دادن را در مورد بیماران به زیبایی تفسیر می کند :

« هر کسی به بیماری پند دهد، احساس برتری بر آن بیمار می یابد، تفاوتی نمی کند که این پند را بپذیرند یا نپذیرند. به همین دلیل هم بیماران حساس و مغرور از پند دهندگان بیش از خود بیماری نفرت دارند».

از این جمله نکات بسیاری می توانیم بفهمیم که ساده ترین آن تجدید نظر در رفتارمان با یک فرد بیمار از هر نوع چه جسمی چه روانی است. اما اگر این بحث را صرفا در حوزه مشاوره و رواندرمانی محدود کنیم، آن هم نه لزوما افراد دچار اختلال روانی، هر فرد پریشان و دارای مشکلی، به عنوان درمانگر یا حتی خانواده و دوست باید متوجه رفتارمان باشیم.

مشاوره، دادن اطلاعات و توصیه نیست چه از روی برتری چه از روی دلسوزی. بلکه هدف یک مشاور کارآمد و اخلاقی کمک به مراجع برای کشف راه حل توسط خودشان است.

رمان آدلف

رمان آدلف را می توان به اعتبار نوع مفاهیم و نقاط نظر مطرح شده، اولین رمان روانشناختی نو نامید که توسط بنژامن کنستان نوشته شده است.کنستان نویسنده و فعال سوئیسی که زمان زیادی را نیز در فرانسه به سر برد و در همان جا نیز درگذشت،به لحاظ سیاسی از طرفداران و بنیان گذاران لیبرالیسم (آزادی خواهی با قوانین خاص خصوصا آزادی شخصی) بود و طبیعتا مخالف ناپلئون و حکومت سلطنتی. اما از طرفی به انقلاب فرانسه نیز انتقادات جدی مطرح می کرد که نشان از تفکر واگرا و جامع وی به سیاست بود.

در زمینه نوشتن کنستان مقاله ها و یادداشت های زیادی دارد اما تنها رمان او، آدلف است. این رمان که گاه آن را برگرفته از تجربه شخصی کنستان می دانند داستان مردی را به تصویر می کشد که هم شخصیت خودشیفته دارد و هم طبیعتی ضعیف که با همین ویژگی ها در جامعه آن روز که پر از افکار قالبی و کلیشه ای است عاشق زنی ده سال بزرگتر از خود می شود و طی رمان به فراز و نشیب های این رابطه و تجارب ذهنی به شیوه ای ساده اما دقیق و روانشناختی پرداخته می شود. این کتاب توسط مینو مشیری ترجمه شده و نشر ثالث آن را چاپ کرده است.

جملاتی قابل تامل از کتاب :

« چقدر هنگامی که بی طرف هستیم، عادل می شویم! هر که هستید هرگز منافع قلبی خود را به دیگری نسپارید؛ فقط قلب انسان است که می تواند مدافع خوبی برای خود باشد: فقط دل انسان است که می تواند وکیل مدافع خود باشد: فقط دل می تواند در ژرفای زخم خود نفوذ کند؛ ورنه هر واسطه ای داور می گردد؛ تجزیه و تحلیل می کند، مصالحه می کند، بی تفاوتی را درک می کند، آن را ممکن می شناسد، آن را گریز ناپذیر می نامد و در نهایت حیرت می بینیم این بی تفاوتی برایش موجه و قابل بخشش می گردد».